5. Ataavartumik tunngaveqartumik nukissiaq il.il.

Ataavartumik tunngaveqartumik nukissianik atuineq 1990-ikkut aallartinneranniit annertusisimaqaaq. 2020-mi ataavartumik tunngaveqartumik nukissanik atuineq 1.616 TJ-voq, ukiup siulianut sanilliullugu 4,9 pct.-imik qaffasinnerulluni. 1996-imi ataavartumik tunngaveqartumik nukissiaq atorneqartoq tamarmiusoq 675 TJ-voq.

 

Titartagaq 16. Ataavartumik tunngaveqartumik nukissiamik allanillu atuineq

 

Najoqqutaq: Nukissiorfiit

 

Imeq atorlugu nukissiuutit annertusinerat pissutaalluni Kalaallit Nunaata CO₂-mik mingutsitsinera annikillivoq. Immikkoortumi uani eqqakkat ataavartumik tunngaveqartumik nukissiuutinut ilaapput, kisianni erseqqissaassutigineqassaaq arrortinneqarsinnaasut CO₂-mik mingutsitsinngitsutut naatsorsuussaasut. Eqqakkat arrotinneqarsinnaanngitsut lattergassimik aamma metanimik CO₂-mik mingutsitsisarput. Taakku pissutaallutik mingutsitsisutut nalilerneqarput, immikkoortoq tassunga tunngasoq takuuk.

 

2020-mi innaallagiap tunisassiarineqartup 79,7 pct.-ia imeq atorlugu nukissiuutinit tunisassiaavoq, 2019-imi 79,9 pct.-iusoq 1996-imilu 58,1 pct.-iusimasoq.

 

2012-imiilli imermit nukissiuuteqarnerup annertussusia 91,3 MW-eriusimavoq 2010-mi 68,8 MW-iusoq 2005-imilu 31,2 MW-iulluni. 2005-ip tungaanut taamaallaat Utoqqarmiut Kangerluarsunnguani imeq atorlugu nukissiuuteqarpoq, 2008-mi allineqarnissami tungaanut 30 MW-imik nukissiortarsimalluni, tassunga tunngatillugu tabel 4 takuuk.

 

Titartagaq 17. Imermit nukissiuuteqarnerup annertussusia aamma imermit nukissiuutinit innaallagissiornerup annertussusia

 

Najoqqutaq: Nukissiorfiit

 

Imeq atorlugu nukissiuutit annertussusaat aamma tunisassiaat immikkoorput. Sila apeqqutaalluni erngup annertussusia tunisassiornermut sunniuttarmat, Piffissap ilaani sialuit aamma sermersuarmiit sermit aanneranit imeq nikerarsinnaasarmat. Nukissiuutit annertunerusumik pilersuineri ukiup tulliani aatsaat takuneqarsinnaalertarput. Utoqqarmiut Kangerluarsunnguani 2008-mi allineqarnerani tamanna takuneqarsinnaavoq. 2008-imi juunimi kaavittorsuit pingajuata suliarineqarnerani unitsinneqarallartariaqarsimanera pissutaalluni 2007-imut naleqqiullugu annikinnerusumik tunisassiortoqarsimasoq takuneqarsinnaavoq.

 

Tabel 4. Imermit nukissiorneq – sanaartorneq aamma tunisassiorneq

	Atorneqale-reersoq	Nukissiuu-tinit atuisut	1995	2000	2005	2010	2020
			MW
Imermik nukissiornermut atortut tamakkerlugit	-	-	30,0	30,0	31,2	68,8	91,3
Utoqqarmiut Kangerluarsunnguat	1993 (okt)	Nuuk	30,0	30,0	30,0	45,0	45,0
Tasiilaq ........	2004 (dec)	Tasiilaq	-	-	1,2	1,2	1,2
Qorlortorsuaq ....	2007	Qaqortoq, Narsaq	-	-	-	7,6	7,6
Sisimiut ........	2010	Sisimiut	-	-	-	15,0	15,0
Ilulissat ........	2012	Ilulissat	-	-	-	-	22,5

Malugiuk: Imeq atorlugu nukissiorfik Utoqqarmiut Kangerluarsunnguaniittoq 2008-mi annertusineqarpoq.

Najoqqutaq: Nukissiorfiit

 

Saqqummersitami uani, ataavartumik tunngaveqartumik nukissiaq, Nukissiorfinnit innaallagiamik aamma kissamik atuinerupput. 2020-mi Nukissiorfiit katillugit 2.113 TJ (587 GWh)-it tusimavaat. Tassannga imeq atorlugu nukissiuutinit 1.395 TJ (387 GWh)-it tunisassiarineqarsimapput. Nukissiorfiit tunisaasa 66,0 pct.-iat imeq atorlugu nukissiorfinneersuupput, Nukissiorfiit ukiumut nalunaarusiaat 2020-meersumi qup. 14 takuuk.

 

Nukissiuutinut paasissutissani eqqakkat ikuallannerannit kissaq, soorlu oqaatigineqareersoq, atajuartussatut nukissiuutitut nalilerneqarpoq, CO₂-mik neutraliusutut pineqanngikkaangami. 2020-mi Nukissiorfiit 103 TJ eqqakkat ikuallanneranniit kissaq kommunit ikuallaaviinit pissarsiarisimavaat. Eqqakkat ikuallanneraniit kissaq siammarteriviit atorlugit siaruarterneqarpoq. 2020-mi imeq atorlugu nukissiuutit aamma eqqakkat ikuallannerannit kissaq ataatsimoortillugit Nukissiorfimmit tunisinermi 1.497 TJ-usimapput. 2020-mi Nukissiorfiit tunisaat tamakkernerini, nammineerlutik atugaat ilanngullugit, 70,9 pct.-it ataavartumik tunngaveqartumik nukissiaapput.

 

2020-mi Nukissiorfiit imeq atorlugu nukissiorneranit, oliamit innaallagissiorneranit aamma kissamik pilersuineranit 65,8 pct innaallagiamik aamma kissamik tunisassiorneq isigissagaanni, ataavartumik tunngaveqartumik nukissiornermit pivoq. Quppernermi 49-mi kisitsisit pingaarnerit takukkit.